THƠ TÌNH KHẢI HƯNG TRONG TẬP “BÔNG TAI CHƯA HÁI”
ĐĂNG THÀNH
Đặt tập thơ “Bông tai chưa hái” NXB Hội nhà văn 2012 xuống bàn, tôi hình dung gương mặt Khải Hưng với đôi mắt sáng, nụ cười, giọng nói dịu dàng, đôn hậu và hóm hỉnh…xuyên suốt tập thơ là những ký ức, hoài niệm về thời trai trẻ, đan xen với chiêm nghiệm cuộc sống thực tại …Song tôi có ấn tượng sâu sắc với những bài thơ tình.
Khải Hưng sinh ra ở Đường Lâm- Phố Mía- đất hai Vua- nơi hội tụ văn hóa Xứ Đoài một thời rực rỡ- là phố nhưng đặc sệt chất quê. Thuộc lứa bộ đội đầu tiên thời chống Mỹ khốc liệt với sáu lần hồi sinh, bước ra từ cõi chết. Có lần bị gài mìn định giờ dưới gầm xe, một mình anh may mắn sống sót sau mấy ngày được cấp cứu trong hôn mê, tỉnh lại nhìn chiếc xe nát vụn anh không thể tưởng tượng được mình đã thoát chết thế nào. Nay trong người vẫn đầy mảnh đạn, thỉnh thoảng anh lại lên bàn mổ- Anh sống sót như sự ghẹo đùa của thượng đế, như sự thách thức…Có lẽ vì thế mà lần này anh vừa trở lại sau ca mổ cấp cứu với hình ảnh dung dị, thản nhiên, nhưng vẫn là tâm hồn lãng mạn, đa tình, tinh tế.
“Nụ cười đã không chìm trong bút xóa
Như tiếng chim rộn rã khúc giao mùa
Ôi hương sắc của những kỳ xuân hạ
Đang dìu về ve vuốt tháng năm xưa”
Đọc những câu thơ trên tôi ngạc nhiên về cái nhìn tươi trẻ, yêu đời của anh. Càng thêm bất ngờ khi hiểu cuộc đời anh trải đầy vất vả, thương đau, mất mát… Trên đường từ chiến trường trở về quê, tài sản ít ỏi trong chiếc ba lô của anh cũng bị đánh tráo mất; gần tới nhà, lôi trong ba lô ra chỉ thấy toàn vỏ ắc qui hỏng…! Những vết thương chiến tranh trong anh vẫn luôn ẩn hiện, nhưng ít thấy vết thương của anh đau đớn trong thơ, mà phần nhiều là tình thương người, thương đồng đội:
“Đã tàn khói lửa chiến trường
Đã hơn bốn mươi năm
Vẫn xoáy vào ruột đêm
Những bản tin nhắn tìm đồng đội”
“Ngoi” ra từ cuộc chiến tranh, những ký ức đau thương theo đuổi suốt cuộc đời anh, ngay cả khi đi trảy hội Chùa Thày:
“Hoa gạo đỏ rờn sống núi
Những đốm lửa từ đáy hồ cháy lên
Ký ức gợi về mùa hoa Mộc miên
Những đài hoa như bát hương
Ngả nghiêng rơi trên đất”
Khải Hưng là người đa cảm, nhưng anh cũng biết vượt qua nỗi đau bằng sự lạc quan, bằng chính chất đa tình, đa cảm của mình:
“Anh trở về phía sau cuộc chiến
Với vết thương lấp miệng mãi không đầy
Đêm trở gió, một mình nằm úp mặt
Để mơ về vạt lụa áo em bay”
Đang trong chiến dịch “băng qua lộ Bảy”, gặp một thoáng áo trắng thiếu nữ mà Khải Hưng “Bỗng bồi hồi nhìn giữa màn sương” và tự hỏi “Aó trắng? hay là bướm trắng?”:
“Đọng nơi ấy một khoảng trời sâu lắng
Cả rừng thơm, từng chiếc lá thơm”
“Mang trong lòng mãi một làn hương
Theo năm tháng trên đường ra trận ấy
Nhiều lúc nhìn bầu trời run rẩy
Mỗi khi làn mây trắng bay qua”
Đọc những câu thơ trên, thấy rõ Khải Hưng tinh tế và đa tình đến mức nào…Chỉ bóng áo trắng đi qua mà “đọng” “khoảng trời sâu lắng”, “cả rừng thơm, từng chiếc lá thơm”. Để rồi mỗi khi nhìn thấy “ làn mây trắng bay qua” là nhớ đến bóng áo trắng và “run rẩy”…Lãng mạn quá! Còn đây nữa:
“Chỉ chiếc áo bà ba em mặc
Anh gói làn hương chất nặng toa tàu”
“Kỷ niệm cũ mang về phương bắc
Trái sầu riêng, khen ai khéo đặt
Đem giấm vào hương sắc mùa thu”
Thật lạ, ở tuổi “cổ lai hy” mà anh có những câu thơ tình “nóng bỏng”:
“Em như từ quẻ bói bước ra
Đến với tôi bởi lòng trời mách bảo
Gió vừa chạm đã cuộn lên thành bão
Sóng dòng sông thời trẻ sục sôi”
Trẻ trung, sôi nổi quá! Bất ngờ! Thậm chí còn nổi loạn:
“Mọi lý thuyết, quyền năng luật lệ
Đều kém chiều cao vồng ngực trăng rằm”
Những câu thơ của Khải Hưng luôn hóm hỉnh làm tôi hay phải cười thầm. Thậm chí có những câu thơ thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của “ông lão”:
“Như đá mọc rong rêu trùm lặng lẽ
Bao sự đời chìm nổi đã nguôi quên
Em bỗng đến chỗ anh ngồi rất nhẹ
Nhấc bổng lên trong cái thế đang thiền”
Tứ thơ thật tuyệt, hình tượng thơ quá hay! Tình yêu làm ông già ở ẩn muốn đi tu bỗng nhiên bị “ nhấc bổng lên trong cái thế đang thiền”.
Thơ Khải Hưng không đao to búa lớn mà giản dị, tự nhiên như cuộc sống vốn có; điều này được thể hiện trong đề tài, ngôn ngữ, hình tượng thơ…nên ngấm vào người đọc từ từ, nhẹ nhàng như ta ăn cơm uống nước vậy. Chứng tỏ anh là người yêu đời, yêu cuộc sống và lạc quan. Anh nhìn sự vật, cuộc sống một cách khách quan- không chút cực đoan nào:
“Cuộc sống phải chăng từ muôn mảnh ghép
Một mảnh mất đi, bức tranh mất đẹp
Trong cảnh điêu tàn, chết chóc, chia ly
Còn những điều gì giục bước ta đi”
Với nhân sinh quan đó Khải Hưng thăng hoa:
“Đêm phố biển thả hồn trong cõi mộng
Trăng lung linh huyền ảo một thiên đường”
“Trải quanh ta là cõi thiên thai
Chỉ có hoa và hương mùa quả chín
Chỉ có trăng sao và màu biển tím
Chỉ có thơ và nhạc thả êm êm”
Nếu không quen biết, không ai có thể tưởng tượng “ông lão” bảy mươi có câu thơ dân dã, hóm hỉnh thế này:
“Xin quì trước mặt em thưa:
Em mà mặc thế đến vua cũng thèm
Đất trời còn phải đánh ghen
Nữa là tôi- kẻ cũ mèm chân quê”
Đến với bài thơ “Bông tai chưa hái”, cũng là tiêu đề tập thơ; rõ ràng Khải Hưng vẫn yêu đời, vẫn ấp ủ những ước mơ…Có lần người bạn nói với tôi khi tập thơ “hoa Chiêng chiếng” của Khải Hưng ra mắt rằng: hoa Chiêng chiếng là loài hoa không có thật, mỗi người chỉ ra một loại hoa khác nhau…Đã có lần chúng tôi rủ nhau đi tìm hoa Chiêng chiếng…đến bây giờ vẫn chưa biết rõ nó là loài hoa nào. Nay tôi lại tự hỏi hoa Bông tai có phải là hoa thật hay không…? Xin hãy nghe tác giả tả hoa Bông tai:
“Bông tai đậu trên cành lộng lẫy
Sáng long lanh cả môt góc trời
Trinh nguyên thế nên xôi vẻ ngọc
Gió chạm vào sợ động cánh hoa rơi”
Hoa Bông tai không thể hái mà chỉ để chiêm ngưỡng, để mãi mãi mơ về nó- tình yêu thật thánh thiện…!:
“Ơi ngày ấy mà liều đưa tay hái
Để lâu ngày hoa đẹp sợ hoa khô
Đêm đêm đã không nhìn qua khung cửa
Cây trong vườn cứ ngỡ dáng em xưa”
Tập thơ “Bông tai chưa hái” của Khải Hưng không phải bài thơ nào cũng hay, nhất là ở nửa cuối tập thơ… có lẽ tự nhiên quá, dân dã đời thường quá thành ra nhiều câu thơ kể lể, dễ dãi…Toàn bộ tập thơ vẫn toát lên cốt cách của anh- hóm hỉnh, trẻ trung, yêu đời; với một tấm lòng vị tha, đôn hậu.
Những bài thơ tình vẫn là thế mạnh của anh, đó là tinh tế, đa tình và lãng mạn cực kỳ…!
Để kết thúc bài viết, xin dẫn bài thơ tôi tặng anh nhân dịp mừng anh bảy mươi tuổi, tóm lược khái quát về những đoạn đời mà anh đã trải qua, những tập thơ anh đã in trước đây và những điều tôi nói ở trên:
SINH TỪ- đất hai Vua- KHẢI HƯNG
BOM rơi trên đầu- KHẢI HƯNG
MÌN nổ dưới chân- KHẢI HƯNG
GIA tài ba lô ai tráo?- KHẢI HƯNG
GIEO loài “ hoa Chiêng chiếng”- KHẢI HƯNG
NGỌT ngào “lời ru đêm”- KHẢI HƯNG
RÚT ruột hót “tiếng chim gọi sáng”- KHẢI HƯNG
MỪNG bảy mươi, anh mãi khải hưng- KHẢI HƯNG
Sơn Tây 11/9/2012
N.Đ.T
Ý kiến của bạn